آرامش ذهنی قسمت اول
هر آنچه برای آرامش ذهن نیاز است
بسم الله الرحمن الرحیم
آرامش ذهنی
ديد کلي
هر که هستيد و هر کجا زندگي مي‌کنيد، آرامش را به زندگي خويش دعوت کنيد و آن را در ذهن خود جايگزين سازيد. اگر کلام و رفتار شما قرين آرامش باشد بدون شک اين ويژگي به دنياي اطراف شما نيز سرايت خواهد کرد. بخاطر داشته باشيد، براي رسيدن به اين وضعيت ، لازم است برخي قابليتهاي ويژه را در خود پرورش دهيد و شرايط خاصي را در زندگي خويش ايحاد نماييد. رعايت نکات زير مقدماتي است که به شما کمک مي‌کند و در اين مسير گام برداريد.
راههاي رسيدن به آرامش
ياد بگيريد که گاه مسائل را رها سازيد.
بدين معني که به هر مسئله‌اي دائما گره نخوريد. وقتي هميشه و همه جا فکر مسائل خود هستيد و به مرور آنها مي‌پردازيد، در واقع هميشه بار اضافي را با خود حمل مي‌کنيد، که اين خود سبب ايجاد اضطراب و استرس در شما مي‌گردد. بياموزيد که با يک ذهن رها و آزاد زندگي کنيد. اين امر به شما کمک مي‌کند تا با هر محرک کوچک و يا مانع جزئي آشفته نشويد.
به خود و خداي خود ايمان داشته باشيد.
اگر به خود و خداي خود ايمان داشته باشيد، براحتي از عهده مشکلات زندگي برخواهيد آمد و ثابت قدم و مطمئن در راه رسيدن به اهداف خود گام بر خواهيد داشت.
مثبت انديش باشيد.
اگر ديدگاه مثبت انديشي نداشته باشيد، همه چيز مي‌تواند بي‌فايده و بي‌ثمر باشد. داشتن نگرش مثبت و اميد ، بهترين سلاح در مقابل ترس و اضطراب است.
نسبت به انتظارات و برنامه‌هاي خود واقع بين و منطقي باشيد.
توانائيهاي خود را در موقعيتهاي خاص بشناسيد و نسبت به عدم توانائيها و ضعفهاي خود واقع بين باشيد. هر چقدر نگرش شما نسبت به مسائل زندگي منطقي‌تر باشد، به آرامش بيشتري دست خواهيد يافت.
نسبت به انسانها ، عشق بي قيد و شرط خود را نثار کنيد.
شما مي‌توانيد از دوستان ، همکلاسيهاي خود شروع کنيد. ياد بگيريد که آنها را بدون قيد و شرط دوست بداريد، در مقابل ضعفهاي آنها صبور باشيد و خطاها و اهمال کاريهايشان را ببخشيد. هر چقدر نسبت به ديگران بخشش بيشتري داشته باشيد، احساس شادي و خرسندي بيشتري را تجربه خواهيد کرد.
معناي فداکاري را لمس کنيد.
دست بخشش داشته باشيد، ولي انتظار بازگشت نداشته باشيد. ديگران را به شيوه خودشان خوشحال کنيد. به افراد بي پناه و يتيم و فقير کمک کنيد. براي آنهايي که خواهان ياري گرفتن از شما هستند پشت و پناه باشيد، و بدون آن که منتي بر آنها نهيد تکيه گاهشان باشيد، هر چقدر بيشتر ببخشاييد، از الزامات و قيد و بندها بيشتر رها خواهيد شد.
افکار خود را بازسازي کنيد.
در افکار و عقايد خويش نسبت به شخص خود ، بازنگري کنيد. بياموزيد در مقابل خويشتن صبور باشيد و ارزشها ، استعدادها و مهارتهاي خود را ارج نهيد. خود را بدون هيچ قيد و شرطي دوست بداريد. هر گونه ترس و ترديد غير منطقي که در مورد خود داريد، کنار بگذاريد. اگر ديدگاه مثبت و سالمي را در مورد خود داشته باشيد، ياد خواهيد گرفت که خود را بدون قيد و شرط قبول داشته باشيد.
اهميت توجه به مشکلات نوجواني
با توجه به ويژگيهاي خاص نوجواني ، اين دوران با مشکلات خاص خود نيز مواجه است. برخي از اين مشکلات شيوع بيشتري داشته و گاه نيازمند مداخله کمتري هستند، اما برخي ديگر در حد يک ناسازگاري ، يک بيماري و يا اختلال رواني اجتماعي قابل توجه بوده و نيازمند اقدامات مداخله‌گرانه هستند. فراهم نبودن شرائط تربيتي مناسب ، عدم آشنائي اوليا و مربيان با نيازها و ويژگيهاي نوجوان و کودکي مشکل‌دار علل اساسي بوجود آمدن مشکلات دوران نوجواني هستند.
با توجه به اينکه اين دوره نيز اهميت شايان توجهي در زندگي آينده و بزرگسالي فرد دارد و بسياري از انتخابها و تصميمها در اين دوران انجام مي‌شوند، پيشگيري از بروز مشکلات و درمان آنها به توجه و تاکيد فراواني نياز دارد. شناخت اين مشکلات شايد بعد از شناخت ويژگيها و نيازهاي مرحله نوجواني اولين گام موثر در کمک به نوجوان براي داشتن يک مرحله رشدي سالم مي‌باشد.
مهمترین مشکلات نوجوانی
افت تحصیلی
شاید بیش از همه مراحل دیگر در این مرحله افت تحصیلی مشاهده گردد. مسئولین مدارس راهنمایی تحصیلی و والدینی که فرزندانی در مقاطع راهنمایی دارند که با آغاز بلوغ و نوجوانی و تغییرات آن همراه است، معمولا چنین افتی را گزارش می‌کنند. هرچند شدت و ضعف افت تحصیلی در دانش آموزان مختلف متفاوت است، اما به هر حال و با توجه به فراوانی آن در این دوران
نیاز به توجه ویژه دارد.
انحرافت جنسی
با توجه به ویژگیهای بلوغ جنسی در این دوران مشکلاتی از این قبیل می‌تواند اتفاق بیافتد. در بین انواع انحرافات جنسی ،
خودارضایی شیوع بیشتری به ویژه در بین پسران داد که با کاربرد روشهای مناسب پیشگیرانه و رعایت آنها و استفاده از
راهبردهای لازم (بعد از ابتلا به انحراف) قابل حل خواهد بود.
دوستی با جنس مخالف
به دنبال غلیان هیجانات و عواطف در این دوران از یک طرف و تحولات جنسی از سوی دیگر گرایش به برقراری روابط دوستی با
جنس مخالف شیوع فراوانی می‌یابد. ارائه شناخت و آگاهیهای لازم به نوجوان در خصوص کنترل عواطف و هیجانات خود و
جهت‌دهی سالم مفید خواهد بود.
انحرافات اجتماعی
با اینکه در بروز انحرافات اجتماعی عوامل مختلفی دخالت دارند، اما شرائط ویژه دوران نوجوانی مثل تمایل به توجه طلبی و
استقلال شخصی ، تمایل به عضویت در گروهها و ... باعث می‌شود که دوره مستعدی برای راه اندازی این انحرافات باشد. این
انحرافات به صورت فرار از خانه ، انواع بزهکاری مثل دزدی ، اعتیاد و ... دییده می‌شود که اکثر این انحرافات در گروه اتفاق
می‌افتد.
اختلالات روانی در نوجوانی
در نوجوانی مساله بیماری روانی در آسیب شناسی نوجوانی حائز اهمیت زیادی است. مهمترین اختلالات روانی رایج عبارتند از:
1. واکنشهای سازگاری
2. روان رنجوری ، شامل انواع اختلالات خلقی ، مثل افسردگی ، اضطراب
3. اختلالات روان _ فیزیولوژیک ، مثل بی‌اشتهایی روانی
4. اختلالات شخصیت ، مثل اختلال شخصیت هیستریک
5. اختلالات سایکوتیک که اسکیزوفرنی عمومی‌ترین آنهاست.
از میان اختلالات روانی انواع افسردگی و اضطراب فراوانی بیشتری دارد. در صورتی که اطرافیان شناخت کافی از نوجوان داشته
باشند و به موقع علائم او را تشخیص دهند، با انواع روان درمانی قابل درمان خواهند بود.
خودکشی
معمولا پدیده خودکشی با سایر مشکلات دیگر مثل افسردگی ، اعتیاد و ... همراه است. در هر حال تمایل به خودکشی در این
دوران باید مورد توجه قرار گیرد.
بلوغ زودرس و دیررس
عوامل مختلفی چون عوامل ارثی ، طرح و ساختمان بدنی ، نوع تغذیه و سلامت جهانی ، مسائل فرهنگی از عواملی هستند
که در بروز بلوغ زودرس و دیررس دخیل هستند. بلوغ چه به صورت زودرس اتفاق بیافتد و چه با تاخیر همراه باشد، نگرانیها و
مشکلاتی را برای نوجوان به همراه خواهد داشت. هرچند عواقب آن هم برای دختر و هم برای پسر وجود دارد، اما بلوغ زودرس
اغلب برای دختران و بلوغ دیررس برای پسران مشکل آفرین‌تر است (تاثیر بلوغ در رفتار نوجوانان).
شیوه‌های برخورد با مشکلات دوران نوجوانی
آنچه بیش از همه حائز اهمیت است، توجه والدین و مربیان به شناخت ویژگیها و نیازهای مرحله نوجوانی است. این آشنائی و
آگاهی از شیوه‌های برخورد با ویژگیهای این دوره ، در گام از بروز مشکلات خاص این دوره جلوگیری خواهد کرد، یا حداقل شدت
آن را تخفیف خواهد داد. در بروز مشکلات و مسائل آنچه مورد بررسی و درمان قرار می‌گیرد، تنها نوجوان و مسائل او نخواهد بود.
هرچند اساس درمان را رفتارها و شرائط نوجوان تشکیل می‌دهد، اما شیوه‌های درمانی عمدتا به صورت گسترده‌تری معطوف به
اطرافیان نوجوان ، خانواده و دوستان و در سطح وسیع‌تر و به صورت برنامه‌ریزی‌های کلان جامعه خواهد بود.
آشناسازی خانواده و دیگر دوستان و آشنایان در طرح ریزی برنامه‌ای برای برخورد با نوجوان برای حل مسائل خفیف‌تری چون
ناسازگاریهای سطحی در بافت خانواده ، پرخاشگری ، استقلال طلبی شدید ، نوجوئی شدید ، با توجه به شیوه‌های مناسب
تربیتی کافی خواهد بود. در حالی که در مورد مشکلات خاص‌تری چون اختلالات روانی این دوران مثل بی‌اشتهایی روانی که با
تمایل شدید به کاهش وزن همراه است، از شیوه‌های اختصاصی‌تری چون روان درمانی و ... استفاده می‌شود. در رابطه با
مسائل اجتماعی چون بزهکاری ، نهادهای اجتماعی دیگری چون کانونهای اصلاح و تربیت ، مدرسه و ... درگیر هستند.
ابراز وجود
آيا هرگز در حالتي گير کرده‌ايد که احساس نااميدي و ناتواني بکنيد و ندانيد که چگونه بايد رفتار کنيد؟ آيا تا به حال ديگران شما را براي انجام خواسته‌هايشان تحت فشار قرار داده‌اند بطوري که شما از سر اجبار و برخلاف ميل خود تسليم شده باشيد؟ اگر چنين مواردي در زندگي شما بارها و بارها تکرار شده باشد، حتما لازم است که روش‌هايي را بياموزيد که بتوانيد در چنين شرايطي رفتار مناسبي داشته باشيد.
ابراز وجود يعني اينکه دل و جرات داشته باشيد و بتوانيد از حق خود و خواسته خود دفاع کنيد و نگذاريد حق شما ضايع گردد و يا مجبور به کاري شويد که تمايلي به آن نداريد. افرادي که در اين زمينه مشکل دارند، بازيچه خواسته‌هاي ديگران مي‌شوند و دائما احساس ناراحتي از وضعيت موجود دارند و خود را سرزنش مي‌کنند. راه حل اين کار سرزنش کردن خود نيست. روش‌هايي را بايد ياد بگيريد تا براي هميشه از اين مشکلات دور شويد.
فوايد ابراز وجود سالم
ابراز وجود ، گاه با ويژگي‌هايي چون عنادجوئي ، منفي‌کاري و ساز مخالف زدن اشتباه گرفته مي‌شود. مي‌توان گفت افرادي که دائما ساز مخالف مي‌زنند و مي‌خواهند برخلاف خواسته‌ها و شرايط ديگران رفتار کنند، مشکل ديگري دارند که حتما بايد به فکر حل آن باشند. اين افراد نه تنها ابراز وجود نمي‌کنند، بلکه داراي مشکلاتي در زمينه اعتماد به نفس و عزت نفس هستند که به صورت ميان‌بر و کاذب اقدام به کارهايي مي‌کنند که به ديگران قاطعيت و توانايي و اعتماد به نفس خود را نشان دهند.
در شرايطي که فرد ابراز وجود سالم و مثبتي دارد، بر اساس يک منطق و دليل (هر چند شخصي) از موضع خود دفاع مي‌کند. و علاوه بر اينکه به حقوق ديگران احترام مي‌گذارد، از حقوق خود نيز دفاع مي‌کند و نمي‌گذارد فداي خواسته‌هاي ديگران شود. چنين فردي درباره زندگي خودش تصميم مي‌گيرد، ولي يک‌دنده و لجوج نيست. براي تصميم‌گيري بهتر از ديگران کمک مي‌خواهد، ولي تصميم نهايي را خودش مي‌گيرد، به ميل خود شغلش را انتخاب مي‌کند. قاطعانه جواب نه مي‌دهد و خود را مقيد به آداب و رسوم زائد نمي‌کند و کمتر مي‌خواهد بنا به دلخوشي ديگران رفتار کند.
ابراز وجود کردن ميزان برابري انسانها را افزايش مي‌دهد و به ما امکان مي‌دهد تا به سود خود اقدام کنيم و بدون اضطراب روي پاي خود بايستيم و احساسات خود را صادقانه و خيلي راحت ابراز کنيم. به ما امکان مي‌دهد تا بدون ضايع کردن حق کسي حق خود را بدست آوريم. روي پاي خود ايستادن، يعني بتواند در دقت مناسب نه بگوئيد. در مقابل رفتارهاي نامناسب ديگران واکنش نشان دهيد و در صورت نياز ابراز عقيده کنيد و يا از عقيده مطرح شده دفاع کنيد.
تماس چشم و ابراز وجود
نگاه انسان ، معاني مختلفي را منتقل مي‌کند. براي ابراز وجود مي‌توان از تماس چشمي و نگاه قدرتمند استفاده کرد. افرادي که در زمينه ابراز وجود مشکل دارند، از برقراري تماس چشمي دوري مي‌کنند و خيلي کم اين ارتباط چشمي را ايجاد مي‌کنند و در صورت ايجاد آن خيلي کوتاه سطحي و گريز زننده است. براي ابراز وجود ، بطور مستقيم ولي نه خيره به چشمان وي نگاه کنيد. با اين کار شجاعت و اعتماد به نفس خود را به او بنمايانيد.
حالت بدن و چهره و ابراز وجود
نوع نشستن و ايستادن ، قدرت نسبي اشخاص را تغيير مي‌دهد. براي دفاع از خود روي پاي خود به عبارتي سر پا بايستيد و حرفتان را بزنيد. قرار دادن بدن در حالت قائم و قرار گرفتن رودر رو با شخص مخاطب ، ميزان ابراز وجود شما را افزايش مي‌دهد. در حالتي قرار بگيريد که به شما احساس قدرت دهد و اين حس را به مخاطب شما منتقل کنيد بطوري که او نيز قدرتمندي شما را درک کند. مراقب حالات صورت خود نيز باشيد. چهره خود و خطوط آن را جدي نمايش دهيد و توانمند جلوه کنيد. سر خميده به پائين ، شانه‌هاي افتاده و بدن جمع شده، چشم‌هايي خيره به زمين ، ناتواني شما را نمايش مي‌دهد.
صدا و ابراز وجود
بلندي و لحن صداي شما ، اثرات فزاينده در ابراز وجود شما دارد. طرز استفاده از صدا در برقراري روابط موثر بسيار مهم است. روان صحبت کنيد. بلند صحبت کنيد و قاطعيت خود را در صدايتان به نمايش بگذاريد. مراقب باشيد صدايتان ضعيف نبوده و حالت تضرع به خود نگيرد. سرعت حرف زدنتان را نيز کنترل کنيد. افرادي که دچار اضطراب مي‌شوند خيلي سريع صحبت مي‌کنند و اين از قاطعيت کلام آنها مي‌کاهد و ميدان را براي رقيب باز مي‌کند. صريح ، آشکار ، دقيق و محکم سخن بگوييد مي‌توانيد بلند صحبت کردن همراه با قاطعيت را در تنهايي تمرين کنيد.
به پيام‌هاي مخاطب خود نيز توجه کنيد.
در ابراز وجود کردن، توجه به پيام گوينده نيز ضروري است. بايد ببينيد طرف شما دارد درباره چه موضوعي صحبت مي کند. نکات مهم صحبت او چيست و روي چه چيزهايي تاکيد بيشتري دارد. شايد مقصود او چيز ديگري باشد. به نکات ضعف و قدرت او در ارتباط نيز پي ببرد. مطمئن باشيد او هم چندان راحت اقدام به چنين در خواستي از شما نکرده است و او نيز در موقعيت چندان راحتي نيست. از اين نکات مي‌توانيد بهره مفيدي براي دفاع از حق خود ببريد.
در زندگي خود فعال و دقيق باشيد
افرادي که در زندگي خود دقيق ، فعال و با پشتکار هستند و اهداف مشخصي دارند به راحتي برنامه‌ها و اهداف خود را تغيير نمي‌دهند و در ادامه برنامه‌هاي خود براي رسيدن به اهدافشان مصر هستند و حاضر نيستند به اين راحتي برنامه خود را خاطر خواست ديگران تغيير دهند.
سخن آخر
ابراز وجود با توجه به نقش فزاينده خود در زندگي بسيار قابل توجه و مهم است. با وجود تاثير عظيمي که دارد، استفاده از آن چندان سخت و دشوار هم نيست و به راحتي مي‌توان با انجام تمريناتي به اين کار بهبود بخشيد و از يک زندگي فعال و از روابطي موثر بهره جست.
تعارضات خانوادگی
* آیا فریادهای زن و شوهری ، شما را از خانه بیرون کشانده است؟
* آیا تا بحال گذرتان به دادگاه خانواده افتاده است؟
* آیا می‌دانید چرا عده‌ای از فرزندان از خانه‌هایشان فرار می‌کنند؟
بروز اختلاف و عدم تفاهم در خانواده امری شایع است و هیچ خانواده‌ای از این امر مستثنی نیست، اما گاهی این اتفاقات به تعارض‌های شدید منجر می‌شود. کافی است نگاهی به صفحات روزنامه یا گذری به دادگاه خانواده بزنید. امروزه خانواده‌ها درگیر انواع مختلفی از تعارضات و اختلافات شدید هستند که این اختلافات باعث عدم کارکرد خوب و سالم خانواده به عنوان اولین و قدیمی‌ترین نهاد اجتماعی (Family Institution) می‌شود. نهادی که وظیفه اصلی آن ایجاد روحیه و شخصیت سالم است خود به عاملی برای اختلالات عاطفی ، رفتاری و شخصیتی تبدیل شده است.
انواع تعارضات خانوادگی
تعارضات زنانشویی
وجود اختلافات عقیده و رفتار بین زن و مرد امری طبیعی است. ولی خانواده‌هایی وجود دارند که در آن زن و مرد زندگی مشترکشان تبدیل به یک میدان جنگ کرده‌اند. رفتارها و روابطشان به شدت متزلزل و بدون سازندگی است چنین خانواده‌ای یک خانواده توخالی و شبه خانواده به شمار می‌رود. بسیار اتفاق می‌افتد که اطرافیان و همسایگان و بویژه بزرگان فامیل برای برقراری صلح و آشتی با آنها صحبت می‌کنند و ممکن است چنین صلحی برای مدتی برقرار شود؛ ولی طول این آرامش به احتمال زیاد کوتاه خواهد بود.
تعارضات والدین با فرزندان
نوع دیگر اختلافات شدید در خانواده‌ها عدم سازگاری فرزندان و والدین با همدیگر است. متاسفانه والدین خود را از نیازهای روز تطبیق نمی‌دهند. فرزندان نیز فرزند زمانه خود هستند و نه چهل سال پیش. این وضع با بزرگتر شدن و کثرت فرزندان بارزتر می‌شود. اگر این اختلافات در خانواده مورد توجه قرار نگرفته و برای برطرف کردن آنها اقدامی صورت نگیرد، بصورت بحران جلوه گر شده آسیب‌های جبران ناپذیری را بر پیکر خانواده وارد خواهد کرد.
علت شناسی اختلافات خانوادگی
علت شناسی تعارضات زنانشویی
تحقیقات مختلف در حوزه‌های روانشناسی ، علوم اجتماعی ، جامعه شناسی و جرم شناسی عوامل زیادی را برای تعارضات خانوادگی ذکر کرده‌اند ولی تفوت آنها را بصورت زیر ذکر کرد:
* علت مذهبی شامل تفاوت‌های مذهبی (غالبا تضاد مذهبی) ، رفتار و عقاید خلاف اعتقادات مذهبی و ... .
* علت فرهنگی شامل تفاوت‌های در نوع نگاه به زندگی مشترک ، تفاوت‌های قومی یا شهری - روستایی.
* علت زیستی شامل نازایی و عقیمی ، وضعیت چهره و مشکلات مربوط به سلامت و بیماری.
* علت عاطفی شامل عواطف خشک و سرد و عدم درک یکدیگر ، مشکلات در روابط جنسی ، تند خویی و پرخاشگری و ... .
* علت اجتماعی شامل داشتن دوستان منحرف و اعتیاد ، دخالت اطرافیان و عدم استقلال از خانواده پدری و ... .
* علت سیاسی شامل اختلافات قبیله‌ای - قومی ، گرایش‌های سیاسی متفاوت ، محدود کردن آزادی‌های طبیعی و ... .
* علت اقتصادی شامل بیکاری، ولخرجی، فقر و تجمل گرایی و ... .
علت شناسی تعارضات والدین با فرزندان
مطالعات متعدد جامعه شناختی و روانشناختی در جهت علت شناسی "رفتارهای نوجوانان و جوانان بزهکار ، فراری از خانه یا دچار سو مصرف مواد و ..." نشان می دهد که علت اصلی اینگونه رفتارها در "نوع رفتار والدین با یکدیگر و اصول تربیتی‌شان در قبال فرزندان" نهفته است.
"خشونت ، عدم تعادل رفتاری - تربیتی ، کمبود محبت و طرد فرزندان ، تبعیض در بین فرزندان ، اعتیاد ، فقر ، عدم آگاهی والدین به نقش تربیتی خویش و نادیده گرفتن نیازهای متناسب با روز کودک و نوجوان" از علتهای اصلی تعارضات والدین با فرزندان است.
www.insidemind.ir
ادامه در قسمت دوم
